"Γυρισμός: Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής"

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Έκθεση ως τις 31/10/2023

Επίσκεψη και στη μόνιμη συλλογή κυκλαδικών αρχαιοτήτων

Η έκθεση αποτελείται από τις πρώτες 15 επαναπατρισμένες κυκλαδικές αρχαιότητες της συλλογής Stern.

 

Τα αντικείμενα δίνουν μία ενδεικτική μεν, σφαιρική δε, εικόνα της εξέλιξης των κυκλαδικών ειδωλίων. 

 

Και αυτό ίσως είναι το πιό ενδιαφέρον στοιχείο για εμένα.

 

Τί εννοώ: σε κάποιον που δεν είναι γνώστης της σχετικής ιστορίας της τέχνης, σπουδαία έργα αποτυπώνονται στη σκέψη τόσο σταθερά, που αγνοείς ότι είναι προϊόν μίας εξελικτικής πορείας των κοινωνιών και της τέχνης, ένας σταθμός ανάμεσα σε πολλούς άλλους. Αγνοείς τις μικρές και μεγαλύτερες ιδιαιτερότητες του έργου, που το διαφοροποιούν από όσα προηγήθηκαν και όσα ακολούθησαν.

Τέτοια ήταν η έκπληξη μου όταν, διαβάζοντας για την εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, διαπίστωσα ότι του Παρθενώνα προηγήθηκαν ναοί χτισμένοι με πιό ταπεινά υλικά (ξύλο στη στέγη και τους κίονες, πηλός στον ανάγλυφο διάκοσμο). Το μάρμαρο έχει τόσο εντυπωθεί στη συνείδηση μου, που μία τέτοια γνώση μού φαίνεται αξιοπερίεργη.

Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τα κυκλαδικά ειδώλια. 

Τόσο στην προσωρινή έκθεση, μα και πιό λεπτομερώς στη μόνιμη συλλογή, διαπιστώνεις την εξελικτική πορεία της κυκλαδικής τέχνης, και το πώς αλλαγές στην κοινωνική και οικονομική οργάνωση του Αιγαίου, επηρρέασαν την τέχνη.

 

Αν και ο κυκλαδικός πολιτισμός διήνησε μία μακρά περίοδο αιώνων, για την οποία λιγοστά μας είναι γνωστά, μιάς και δεν είχε ακόμα αναπτυχθεί η χρήση της γραφής, εν τούτοις τα κυκλαδικά ειδώλια δύναται να κατηγοριοποιηθούν (εικόνα).

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Οι τρεις φάσεις του Κυκλαδικού πολιτισμού: 

Πρωτοκυκλαδική Ι (3200-2800 π.Χ.) 

Πρωτοκυκλαδική ΙΙ (2800-2300 π.Χ.) 

Πρωτοκυκλαδική ΙΙΙ (2300-2000 π.Χ.)

 

Η Πρωτοκυκλαδική ΙΙ αποτελεί την περίοδο ακμής, με σημαντικές αλλαγές να τη διαχωρίζουν από την επόμενη περίοδο, οπότε και η παρακμή των τοπικών κοινωνιών αποτυπώνεται και στην τέχνη - μειωμένη παραγωγή και ποιότητα, εμφάνιση για πρώτη φορά ένοπλων ειδωλίων. 

 

Η χρήση των ειδωλίων μας είναι άγνωστη. Ωστόσο, η χρονική απόσταση που μας χωρίζει από την εποχή δημιουργίας τους και η έλλειψη περαιτέρω γνώσεων, σε συνδυασμό με την αφαιρετικότητα και την καλλιτεχνική και τεχνική επιδεξιότητα με την οποία είναι δοσμένα, δημιουργούν μία ατμόσφαιρα μυστηρίου και γοητείας που δεν παύει να με συναρπάζει.