Στη Λήμνο - μέρα 7η

Ρεπανίδι - ο νεώτερος ναός και ο κήπος του

Τα πιό εντυπωσιακά μνημεία των χωριών της Λήμνου σήμερα είναι οι εκκλησίες τους. Χτισμένες στα τέλη του 19ου προς τις αρχές του 20ου αιώνα, είναι μάρτυρες των μεταναστευτικού κύματος της εποχής. Λήμνιοι βρέθηκαν για δουλειά στην Αίγυπτο και τις ΗΠΑ και κάποιοι από αυτούς πλούτισαν (σημείωμα). Έτσι, ενώ τα χωριά είναι φτωχά, οι εκκλησίες τους αναδεικνύουν τον πλούτο των χορηγών τους.

Στην πλατεία του Ρεπανιδίου συναντάς δύο εκκλησίες, χτισμένες η μία δίπλα στην άλλη (χάρτης). Η παλαιότερη χτίστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα και η νεώτερη στα 1928 (σημείωμα). Ο χώρος ορίζεται από μαντρότοιχο και έτσι κατά την είσοδο σού δίνεται η αίσθηση ότι εισέρχεσαι σε ένα διακριτό περιβάλλον. Στο χώρο υπάρχουν πολλά δέντρα και φυτά και σκόρπιο οικοδομικό υλικό από αρχαία κτίρια. 

Από την κεντρική-ανατολική Λήμνο επιστρέφω στα βορειοανατολικά. Η παραλία της Νεφτίνας, μία μεγάλη, ερημική αμμουδιά, θα ήταν ιδανική για μπάνιο, αν ο άνεμος δεν έκανε τη θάλασσα κυματώδη (χάρτης). Οι αμμοθίνες της περιοχής, μεγάλοι όγκοι άμμου που σχηματίζουν λόφους, δείχνουν τη διαρκή επίδραση του ανέμου στο τοπίο (σημείωμα).  

Λίγο νοτιότερα βρίσκεται ένας από τους κυριότερους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού, το Καβείριο (χάρτης). Ο χώρος είναι φροντισμένος. Οι πινακίδες δίνουν στον υπομονετικό επισκέπτη τη δυνατότητα να κατανοήσει την αρχιτεκτονική διάρθρωση και εξέλιξη του χώρου. Η μυστηριακή λατρεία των Κάβειρων εδώ συνδεόταν με τελετές μύησης (σημείωμα).

Καβείριο - το ελληνιστικό ιερό

Το ιερό βρίσκεται στην άκρη της ακτής, σπρωγμένο θα έλεγες προς τη θάλασσα. Η απόσταση από την Ηφαιστεία είναι μικρή. Η εξωαστική θέση του θυμίζει παρόμοια ιερά στην Αττική (Αθήνα- Ελευσίνα), την Κω και αλλού. 

Το ιερό της ελληνιστικής περιόδου είναι και το πιό μεγαλεπήβολο. Για να εισέλθεις σε αυτό κατέβαινες σκαλιά και διερχόσουν μέσα από τα βοηθητικά δωμάτια του ιερού. Έτσι έχανες την αίσθηση του χώρου, ενώ το κατέβασμα σου έδινε την εντύπωση της εισόδου σε ένα μέρος μυστηριακό.     

Στις πλαγιές του λόφου, προς τη θάλασσα, τα αργυλικά πετρώματα έχουν αποσαρθρωθεί και σχηματίζουν ευφάνταστα σχήματα. Ακόμα πιό χαμηλά, στη θάλασσα, υπάρχει η είσοδος σε ένα σπήλαιο που είναι συνδεδεμένο με τον ομηρικό Φιλοκτήτη και τον Τρωικό πόλεμο (σημείωμα). Η Λήμνος είναι ένα μεγάλο, ανοικτό γεωλογικό πάρκο.

Πριν τη δύση του ηλίου και στο δρόμο της επιστροφής, κάνω μία στάση στο Συμμαχικό νεκροταφείο Μούδρου (χάρτης). Η Λήμνος υπήρξε η βάση του συμμαχικού στόλου κατά την εκστρατεία της Καλλίπολης (1915), στο πλαίσιο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Το φροντισμένο νεκροταφείο με την ξένη προς τον τόπο αρχιτεκτονική αποτελεί τον κύριο τόπο ταφής όσων νοσηλεύτηκαν στο νησί μα κατέληξαν (σημείωμα). 

Οι Άγγλοι διαθέτουν ατομικούς τάφους. Πολλοί ήταν πολύ νεαροί άνδρες. Οι υπόλοιποι (Γάλλοι, Ρώσοι, μουσουλμάνοι, Ινδοί) είναι θαμμένοι σε ομαδικούς τάφους. Ίσως ο ρατσισμός της Αυτοκρατορίας και της εποχής τούς θεωρούσε κατώτερους; Δεν λείπουν οι επιγραφές με δηλώσεις πίστης και αφοσίωσης στην αυτοκρατορία και την πατρίδα. Οι νεαροί αυτοί άνδρες, που πέθαναν και θάφτηκαν τόσο μακριά από την πατρίδα τους, αντιλήφθηκαν άραγε ποτέ για τί πολεμούσαν;

Στη Λήμνο υπάρχουν και άλλα σημεία που σχετίζονται με τη σύντομη αυτή παραμονή των Δυτικών στο νησί (σημείωμα).