Στο περίπτερο πάνω από την παραλία των Κανακίων (θέση: https://maps.app.goo.gl/HuqrdEc5JCQ1urhs6)
Ηλιόλουστη μέρα με τον Ηράκλειτο παρέα.
Στη Σαλαμίνα
Καλοκαιρινές αναγνώσεις: Πόλεμος και Ειρήνη
του Λέοντος Τολστόι
Εκδόσεις Γκοβόστη
1.168 σελ.
Ένα ενδιαφέρον για εμένα, ογκώδες βιβλίο κλασικής λογοτεχνίας κάθε φορά που πάω καλοκαιρινές διακοπές' αυτός είναι ο αναγνωστικός στόχος μου τα τελευταία 2 χρόνια. Τότε μόνο έχω το χρόνο να ολοκληρώσω το διάβασμα ενός μακροσκελούς μυθιστορήματος σε διάστημα 2-3 εβδομάδων.
Πέρυσι ήταν η Άννα Καρένινα του Λέοντος Τολστόι. Φέτος ήταν το έτερο διάσημο έργο του ίδιου συγγραφέα, το Πόλεμος και Ειρήνη.
Η κλασική ρωσική λογοτεχνία μού ασκεί μία ιδιαίτερη γοητεία, που δεν μου είναι εύκολο να προσδιορίσω την πηγή της. Η σχέση μου μαζί της βέβαια περιορίζεται στις φοιτητικές μου αναγνώσεις έργων του Ντοστογιέφσκι, και στις πιό πρόσφατες του Τολστόι' και από τους συγγραφείς του 20ου αιώνα, στον Σολζενίτσιν και τον εξαιρετικό Παστερνάκ.
Για μένα η γαλλική και η ρωσική λογοτεχνία αποτελούν τα δύο σημαίνοντα κέντρα της κλασικής μυθιστοριογραφίας. Η γαλλική πιό αστική, πιό εκλεπτισμένη, πιό γοητευτική με τον τρόπο που μία κοσμοπολίτικη πόλη όπως το Παρίσι σε ταξιδεύει στο παρελθόν. Η ρωσική με μία επίφαση δυτικής ευγένειας, μα πιό πηγαία, πιό άγρια, πιό μυστηριακή, που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα σε άκρα, ανάμεσα στον πλούτο και την εξαθλίωση, ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση' όπως ίσως η πολιτική ιστορία, η ορθόδοξη εκκλησία και η αχανής έκταση της χώρας τη διαμορφώνουν (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ταυτίζω τη Δύση με το ένα άκρο, εκείνο του πολιτισμού, και την Ανατολή με το άλλο άκρο, εκείνο της βαρβαρότητας).
Το έργο εκτυλίσσεται στους κύκλους των Ρώσων ευγενών την περίοδο της εισβολής του Ναπολέοντα στη Ρωσία. Παρακολουθούμε τη ζωή των κύριων χαρακτήρων και της ομήγυρης τους, ενώ ο συγγραφέας αφιερώνει εκτεταμένο χώρο στην περιγραφή των στρατιωτικών επιχειρήσεων, μα και στην ανάπτυξη των απόψεων του περί πολεμικής στρατηγικής.
Το βιβλίο χαρακτηρίζεται ως ένα εξαιρετικό πανόραμα της προεπαναστατικής ρωσικής κοινωνίας. Η οξεία ματιά του συγγραφέα διαπερνά την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και φανερώνει τις αντιφάσεις, τις κακίες, τις ενοχές, τις ελπίδες και τις σκέψεις που κινητοποιούν τη δράση των ανθρώπων, νομίζω όχι ιδιαίτερα διαφορετικά τότε από ότι τώρα. Το δράμα του πολέμου, με τις τραγικά υψηλές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και περιουσίες, δείχνει σαν να αφορά τους τρέχοντες πολέμους του σήμερα.
Βέβαια ο κόσμος του μυθιστορήματος γυρίζει γύρω από τους ευγενείς. Ο απλός λαός, οι χωρικοί, μόνο συμπληρωματικά προς τους κυρίους τους παρουσιάζονται. Μεσαία τάξη δεν υπήρχε προφανώς, ή ήταν πολύ μικρή. Όμως πολιτική σκέψη και δράση ανεξάρτητη από τους ευγενείς δεν υπήρχε; Δεν γνωρίζω αν αυτό το πανόραμα δεν την περιλαμβάνει γιατί δεν υπήρχε' ή γιατί, αν και υπήρχε, ο συγγραφέας δεν την έκρινε επαρκή ή απλά δεν τον ενδιέφερε' ή γιατί την αγνοούσε τελείως. Θα χρειαστεί να διαβάσω ρωσική ιστορία!
Φοβάμαι ότι δεν βρήκα στο μυθιστόρημα αυτό που ανέμενα, και αυτό που είχα συναντήσει στην Άννα Καρένινα. Και αυτό είναι η απορρόφηση στην ανάγνωση, η έλξη που σου δημιουργείται να συνεχίσεις το διάβασμα. Παρότι οι σκιαγραφήσεις των χαρακτήρων είναι εξαιρετικές, οι μακρές και συχνές αναφορές στις καθ' αυτό στρατιωτικές εξελίξεις και κυρίως στη ανάπτυξη των απόψεων του συγγραφέα περί πολεμικών συρράξεων, με κούρασαν και διατάραξαν τη ροή του βιβλίου. Θα μπορούσα, δηλαδή, να είχα αφήσει το βιβλίο μισοδιαβασμένο. Κάτι που για μένα αποτελεί αμαρτία!
Έχει τύχει και σε αναγνώσεις του παρελθόντος το κλίμα αυτό της απορρόφησης να αργήσει να εμφανιστεί (π.χ. στην Άννα Καρένινα και στο εξαιρετικό Δρ Ζιβάγκο του Μπορίς Παστερνάκ). Μα όταν εμφανίστηκε, ήταν πράγματι ισχυρό.
Και γιατί θα πρέπει ο συγγραφέας να γράφει έχοντας τις προσδοκίες του αναγνώστη κατά νου; Και όχι την προσωπική του ανάγκη να εκφράσει αυτό που θέλει ο ίδιος, όπως το θέλει; Προφανώς και δεν υπάρχει πρέπει, εξάλλου εδώ καταθέτω τις δικές μου απόψεις.
Νομίζω ότι κάπου εδώ ο κύκλος των Ρώσων κλείνει -προς το παρόν- για εμένα. Τί θα ακολουθήσει το επόμενο καλοκαίρι; Ίσως ο Δον Κιχώτης ή το Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο του Προυστ.
Νίσυρος - Κως
Ταξίδι για πρώτη φορά στα Δωδεκάνησα.
Δύο νησιά γειτονικά, μα και τόσο διαφορετικά.
Η μικρή Νίσυρος, ηφαιστειογενής, με μία - δύο παραλίες, τρεις οικισμούς και ήσυχη ζωή. Οι κρατήρες του ηφαιστείου είναι φυσικό μνημείο μοναδικό.
Η Κως, κοσμοπολίτικη, με πλούσια ιστορικά μνημεία, ατελείωτες αμμουδιές, λιβάδια μα και μαζικό τουρισμό - θύμα της ομορφίας της.
Οι φωτογραφίες είναι ενδεικτικές από τα μέρη που επισκέφτηκα.
Ειδικά για την Κω, για να αντιληφθείς και εκτιμήσεις τον πλούτο των μνημείων, καλό θα ήταν να πας διαβασμένος.
Ενδεικτική βιβλιογραφία προσβάσιμη δωρεάν διαδικτυακά (σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται εγγραφή):
Για την πόλη της Κω και το Ασκληπιείο:
Μποσνάκης, Δ. (2014). Το Ασκληπιείον της Κω - Το μνημείο και η επιγραφική συλλογή. ΤΑΠ https://shorturl.at/qmszX
Χριστοπούλου, Β. (2021). Κως. Οδοιπορικό στα μνημεία και τις αρχαιότητες της πόλης in ΚΩΑΚΑ τόμ. 12, 2012, 7-80. https://shorturl.at/N68jS
Rocco, G. & Livadiotti, M. (2011). The Agora of Kos: The hellenistic and roman phases. https://shorturl.at/BzLew
Livadiotti, M. & Rocco, G. (2017). Building the Route Over Time: Memory of a Processional Road in Kos. https://shorturl.at/r886D
Παπαευτυχίου, Ιουλία (2012). Συμβολή στη μελέτη της ιταλικής αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου στην πόλη της Κω. Διαδακτορική Διατριβή, ΕΜΠ https://rb.gy/ty650q
Για την επαρχία της Κω:
Ντιντιούρη, Σ. (2008). Αρχαιολογικός χώρος Παλαιού Πηλίου Κω in ΚΩΑΚΑ τόμ. Ι - 10Α, 88-124. http://filitas.blogspot.com
Χριστοπούλου, Β. (2015) Η Κέφαλος της νήσου Κω και ο δήμος των Ισθμιωτών. Από την προϊστορία στους μεταβυζαντινούς χρόνους in Κωακά τομ. ΙΓ, 133-172 https://rb.gy/yudy4w
Κόκκορου-Αλευρά Σ. (2009). Συστηματική ανασκαφική έρευνα και έρευνα επιφανείας στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω. Απολογισμός εικοσαετούς δραστηριότητας, 135-155 https://rb.gy/53lh1r
Για τη Νίσυρο:
Αποστόλου, Άννα. (2013). Αναστήλωση και Ανάδειξη της
Αρχαίας Ακρόπολης της Νισύρου, 241-254 https://shorturl.at/qRclK
Βολανάκης, Ι. (1994). Τα Παλαιοχριστιανικά μνημεία της Νισύρου in Νισυριακά τομ. ΙΓ, 143 - 164 https://www.nisyriakesmeletes.gr/publications.html
Βασικό εργαλείο για τον εντοπισμό δευτερεύοντων, μα εξίσου γοητευτικών μνημείων αποτελεί ο ιστότοπος/ εφαρμογή Topostext (https://topostext.org/the-places)
Για τις οχυρωμένες θέσεις: https://www.kastra.eu/map.php
Για το ηφαίστειο της Νισύρου, προτείνω την εφαρμογή Nisyros Volcano (https://rb.gy/tqjj3x)
Και για όποιον έχει χρόνο και διάθεση να εντρυφήσει στην ευρύτερη τοπική ιστορία, προτείνω τις δωρεάν προσβάσιμες εκδόσεις της Εταιρείας Νισυριακών Μελετών (https://www.nisyriakesmeletes.gr/publications.html) και εκείνες του Πνευματικού Ομίλου Κώων "Ο Φιλήτας" (http://filitas.blogspot.com/)
Subscribe to:
Posts (Atom)
