Λέξεις: Πυρ - παπαρούνα

Περπατώντας εχθές στο δάσος συνάντησα λευκές παπαρούνες. 

Είχα υπόψιν μου τις κόκκινες παπαρούνες, δεν ήξερα ότι υπάρχουν και λευκές.

Το περίεργο όνομα της παπαρούνας μου κίνησε την περιέργια. <<Πρέπει να είναι ξένη λέξη>>, σκέφτηκα.

Και όντως, προέρχεται από τα λατινικά. Η έκπληξη όμως είναι ότι υπάρχει συγγένεια με τα ελληνικά με μία φαινομενικά άσχετη λέξη, το πυρ.

Και οι δύο λέξεις φαίνεται να έχουν την ίδια πανάρχαια ρίζα - "péh₂wr" που σημαίνει φωτιά.  Έτσι εξηγείται ίσως το ότι οι Λατίνοι τις έδωσαν αυτό το όνομα - είναι κόκκινη, όπως η φωτιά.

Από τα λατινικά η λέξη ταξίδεψε και σε πολλές λατινογενείς γλώσσες μα και στα αραβικά. 

Η διαδρομή των δύο λέξεων:

Παπαρούνα < μεσαιωνική ελληνική παπαρούνα < παπαρίνα <  ιταλική paparina < λατινική papaver (παπαρούνα) < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή péh₂wr (φωτιά)

Πυρ < αρχαία ελληνική πῦρ < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *péh₂wr

Πηγή: Wiktionary I, II

Στην Πάρνηθα

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Επιστροφή στην Πάρνηθα, ένα χρόνο μετά, σε μία διαδρομή που έχω ξανακάνει με την ίδια πεζοπορική ομάδα. Δέκα χιλιόμετρα σε δάσος πεύκων. Εύκολη διαδρομή. Ποικιλία πετρωμάτων. Κοκκινολέμηδες τριγύρω.

Για περπάτημα στο κέντρο της Αθήνας

 

Φθινοπωρινό απόγευμα Πέμπτης. Πλέον νυχτώνει πιό νωρίς. Αφήνω τη μοτοσυκλέτα στο Θησείο και κάνω μία συνήθη για εμένα διαδρομή. 

Περνώντας από το Ηρώδειο ακούω μία κουκουβάγια - τί έκπληξη! Είχα δει κουκουβάγια με κυάλια το Μάιο στο Βουρκάρι Μεγάρων. Να πού τώρα ακούω μία. Και σε πόσο ταιριαστό σημείο. 

Συνεχίζοντας τη διαδρομή φτάνω στο Ζάππειο. Εδώ ακούω ένα γκιώνη. Διαβάζω ότι ο γκιώνης είναι είδος μικρής κουκουβάγιας. Η ονομασία του έχει καταγωγή από την αλβανική γλώσσα. 

Ο ήχος του γκιώνη μου είναι πιό οικείος. Τον έχω ακούσει αρκετές φορές στο παρελθόν. Θυμάμαι όταν ήμουν μικρό παιδάκι, στο χωριό μου, η γιαγιά μου να μου διηγείται ιστορίες σχετικά με το άκουσμα του πουλιού.  

Φτάνω στο Καλλιμάρμαρο στάδιο και ανηφορίζω προς την Εθνική Πινακοθήκη. Από εκεί επιστρέφω στο Σύνταγμα. Το τμήμα αυτό της διαδρομής κινείται παράλληλα σε λεωφόρους. Ο ήχος των αυτοκινήτων είναι έντονος. Φορώ τα ακουστικά μου και αναζητώ μουσική. Ακούω ένα παλιό δίσκο του Δ. Σαββόπουλου - το Βρώμικο ψωμί του 1972.  

Η μουσική και οι στίχοι είναι όλα εξαιρετικά. Έχουν περάσει 50 χρόνια από την κυκλοφορία του δίσκου μα εξακολουθεί να ακούγεται αγέραστος.
 

Στη Ναύπακτο - μέρα δεύτερη

Η Κυριακή με βρίσκει να κάνω βόλτες στην πόλη.

Κατευθύνομαι πρώτα στο Γρίμποβο, την παραλία στα ανατολικά του λιμανιού. Όπως θυμάμαι από παιδί, εδώ υπάρχει μία μικρή λίμνη όπου σωρεύονται νερά πηγών, πριν καταλήξουν στη θάλασσα. 

Για βόλτα μαζί μου έχουν βγει δύο κύκνοι, πάπιες Βαυαρίας και αρκετές σταχτόχηνες, που αφήνονται χαλαρά στα βλέμματα των περαστικών και των μικρών παιδιών. Περνώ και εγώ αρκετή ώρα χαζεύοντας τα. Θαυμάζω το κατάλευκο χρώμα του μεγαλόσωμου κύκνου και τον πολύ μακρύ λαιμό του, που βουτά στοχευμένα στο νερό.

Ακολουθώ την παραλία ως το τέλος της και φτάνω έξω από την πόλη, εκεί που διοργανώνεται το πανηγύρι του Αγίου Δημητρίου. Η γιορτή του πλησιάζει. Μεγάλες τέντες είναι στημένες στην παραλία και κάποιοι εργάτες δουλεύουν. Γύρω μου υπάρχουν ψηλοί ευκάλυπτοι, πλατάνια και μουριές. Οι μουριές, τα πλατάνια και τα χαμηλά παλιά πετρόχτιστα σπίτια είναι στοιχεία χαρακτηριστικά του τοπίου της πόλης. 

 Παρακολουθώ προσεκτικά τους ήχους των πουλιών και προσπαθώ να τους αναγνωρίσω. Βλέποντας την περιοχή από ψηλά, στο Google Maps, διαπιστώνω ότι η παράκτια ζώνη που ακολουθεί ως την παραλία της Χιλιαδούς είναι η περιοχή εκβολής στη θάλασσα του ποταμού Μόρνου. Υπάρχουν νερά και βλάστηση, συνθήκες ιδανικές για τη φιλοξενία πουλιών. Ο δρόμος μπροστά μου χάνεται μέσα σε ψηλές καλαμιές. Καθώς νυχτώνει, διστάζω να συνεχίσω. 

Επιστρέφω στο λιμάνι και περπατώ κατά μήκος της Ψανής. Φτάνω στο άλλο άκρο της παραλίας. Και εδώ καταλήγει ένα ρέμα, το νερό του οποίου σου κλείνει το δρόμο. Το τοπίο είναι εντελώς φθινοπωρινό. Το βράδυ έβρεχε. Τα σύννεφα έχουν κατέβει χαμηλά και έχουν τυλίξει τα βουνά της απέναντι ακτής. Έχει σχεδόν νυχτώσει. Καταλήγω στο λιμάνι για ένα καφέ.   

Στη Ναύπακτο - μέρα πρώτη

Επίσκεψη στη γιαγιά μου στη Ναύπακτο. Πόσες αναμνήσεις έχω από αυτό το μέρος... Το σπίτι είναι έξω από την πόλη, στο δρόμο για το κάστρο. Χτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου, περιβάλεται από χωράφια. Στο βάθος η θάλασσα και αντίκρι η Πελοπόννησος. 

Το μέρος είναι καταπράσινο, με ελιές και πουρνάρια. Ωστόσο, δεν περίμενα ότι μία βόλτα στο χωράφι που περιβάλει το σπίτι θα οδηγούσε στον εντοπισμό 29 φυτών. Και αυτά δεν περιλαμβάνουν τα λουλούδια της γιαγιάς.

 

Πρώτη πεζοπορία του φθινοπώρου

Μία διαδρομή 10,50χλμ. μέσα σε πευκόφυτο δάσος. Έχω ακολουθήσει την πορεία αυτή πολλές φορές και δεν χρειάζομαι καν οδηγό για να πορευτώ.

Με βοηθούς τις εφαρμογές Seek και Merlin Bird ID εντοπίζω οπτικά 39 είδη φυτών και ηχητικά 5 είδη πουλιών. 

Τα πουλιά: καρακάξα, καλόγερος, κοκκινολέμης, μαυροτσιροβάκος και ασημόγλαρος της Μεσογείου. 

Μεταξύ των φυτών είναι ο ραμνούς (Rhamnus oleoides), ο ασπάλαθος (Calicotome villosa), η χαρουπιά (Ceratonia siliqua), το αλογοθύμαρο (Anthyllis hermanniae), ηλιοτρόπιο το μαλλιαρό (Heliotropium hirsutissimum), η λυγαριά (Vitex agnus-castus) και η δριμία η Νουμιδική (Drimia numidica).

Η μέρα είναι εξαιρετική. Δροσερή ηλιοφάνεια. Κάποιοι κολυμπούν στη θάλασσα. Το βουνό με ήπιες κλήσεις, καλλίδρομο, δεν έχει κόσμο εκτός από κάποια περαστικά οχήματα και ένα βοσκό. Η θέα φτάνει από το Θριάσειο πεδίο ως τον Ακροκόρινθο και από εκεί στην Αίγινα και τα Μέθανα.