Λέξεις: Πυρ - παπαρούνα

Περπατώντας εχθές στο δάσος συνάντησα λευκές παπαρούνες. 

Είχα υπόψιν μου τις κόκκινες παπαρούνες, δεν ήξερα ότι υπάρχουν και λευκές.

Το περίεργο όνομα της παπαρούνας μου κίνησε την περιέργια. <<Πρέπει να είναι ξένη λέξη>>, σκέφτηκα.

Και όντως, προέρχεται από τα λατινικά. Η έκπληξη όμως είναι ότι υπάρχει συγγένεια με τα ελληνικά με μία φαινομενικά άσχετη λέξη, το πυρ.

Και οι δύο λέξεις φαίνεται να έχουν την ίδια πανάρχαια ρίζα - "péh₂wr" που σημαίνει φωτιά.  Έτσι εξηγείται ίσως το ότι οι Λατίνοι τις έδωσαν αυτό το όνομα - είναι κόκκινη, όπως η φωτιά.

Από τα λατινικά η λέξη ταξίδεψε και σε πολλές λατινογενείς γλώσσες μα και στα αραβικά. 

Η διαδρομή των δύο λέξεων:

Παπαρούνα < μεσαιωνική ελληνική παπαρούνα < παπαρίνα <  ιταλική paparina < λατινική papaver (παπαρούνα) < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή péh₂wr (φωτιά)

Πυρ < αρχαία ελληνική πῦρ < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *péh₂wr

Πηγή: Wiktionary I, II

No comments: